Eerste golf kost 50.000 gezonde levensjaren
Tijdens de eerste coronagolf moesten ziekenhuizen alles op alles zetten om de toestroom van coronapatiënten aan te kunnen. Deze intensieve zorg betekende dat veel reguliere zorg werd uitgesteld. Volgens een eerste schatting van het RIVM leidt dit op lange termijn tot het verlies van minstens 50.000 gezonde levensjaren.
RIVM-onderzoekers presenteren de cijfers als een eerste schatting op basis van het onderzoek dat zij uitvoerden naar de indirecte impact van de pandemie op de reguliere gezondheidszorg. De onderzoekers keken naar de twaalf grootste specialismen in ziekenhuizen. Hierbij richtten zij zich op de 48 meest voorkomende behandelingen, waaronder staar-, knie- en heuoperaties. Deze behandelingen vormen samen 28 procent van de medisch specialistische zorg.
Inhoudsopgave
Gemiste diagnoses
De huidige schatting is slechts het puntje van de ijsberg. Sinds het begin van de corona pandemie schreven Nederlandse huisartsen al ruim een miljoen minder doorverwijzingen uit. Tegelijkertijd zijn patiënten zelf terughoudend in het zoeken van zorg. Hierdoor zijn veel ziektes niet op tijd gediagnosticeerd waardoor het ziekteverloop en de kans op een succesvolle behandeling sterk worden beïnvloed. Dit resulteert in een aanzienlijk verlies van gezonde levensjaren.
Prognose kankerpatiënten
Een goed voorbeeld hiervan is de diagnose van kanker. De enige kankersoort die nu is meegenomen in het onderzoek van het RIVM is voor melanoom, een agressieve vorm van huidkanker. Tijdens de eerste coronagolf zijn duizend diagnoses van dit type kanker gemist. Dit komt doordat patiënten niet naar de huisarts gingen of minder snel werden doorverwezen. Hierdoor hebben veel patiënten op een slechtere prognose.
In het onderzoek keek men naar het groeiproces van een tumor. Hierdoor konden ze berekenen hoeveel extra sterfgevalleen een uitgestelde diagnose zou veroorzaken. Bij drie maanden uitstel zijn na vijf jaar naar schatting 143 extra patiënten overleden, bij zes maanden loopt dat aantal op naar 279.
Verlies gezonde levensjaren
Een ‘verloren gezond levensjaar’ wijst echter niet altijd op het overlijden van de patiënt. Het kan ook betekenen dat de patiënt door de uitgestelde zorg te maken krijgt met een verminderde levenskwaliteit. Het huidige onderzoek zich grotendeels richtte op staar-, knie- en heuoperaties. In deze gevallen gaat het met name om een verminderde kwaliteit van leven. Dit betekent dat de patiënt veel last heeft van pijn en ongemak als gevolg van de gemiste diagnose. Er is echter geen sprake van acute bedreiging.
Breder onderzoek
Het aantal verloren gezonde levensjaren zal alleen maar toenemen als straks de tweede, en mogelijk derde golf worden meegenomen in de berekeningen én als er gekeken wordt naar alle specialismen en behandelingen. Zo blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek dat het stilleggen van de bevolkingsonderzoeken naar kanker jaarlijks tussen de 28 en 128 extra sterfgevallen zal opleveren.
In het vervolg onderzoek gaat het RIVM ook kijken naar de gevolgen van de pandemie voor zorg buiten het ziekenhuis. Zo daalde onder andere het aantal doorverwijzingen voor GGZ-hulp fors, hadden verstandelijk gehandicapten vaker last van agressie en ontregeld gedrag en kwamen meer meldingen binnen van kindermishandeling.
Bron: de Volkskrant
Laatste update op 16 december 2020 – 13:03 door Emma-Jane Tolenaar.
